خرّة کیانی بالاترین مقام معنوی در حکمت اشراقی

نویسندگان

  • سپیده رضی دانشجوی دکترای فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان.
چکیده مقاله:

اصطلاح «خرّۀ کیانی» که در متون شیخ اشراق به‌کار رفته‌است، یکی از اصطلاحات قدیم ایرانی و برگرفته از متون زرتشتی است. در این مقاله با بررسی معنای لغوی و اصطلاحی آن در متون زرتشتی و آثار دوران اسلامی، خصوصیات آن مورد بررسی قرار گرفته است. خرّة کیانی موهبتی الهی و یکی از انواع فرّه به شمار می‌آید که تنها به انسان‌های کامل افاضه می‌شود. در فرهنگ اسلامی این اصطلاح را معادل سلطان، سکینه و نور طامس دانسته‌اند. در این مقاله با بررسی خصوصیات خرّه کیانی و نقد و بررسی نظریات مختلف در مورد آن، نشان داده شده ‌است که بهترین معادل برای «خرّه کیانی»، مقام ولایت در فرهنگ اسلامی است و کسی که دارای چنین موهبتی است، قطب عالم امکان و خلیفة خداوند بر زمین است که به برترین مقام معنوی نائل گردیده ‌است. بر این اساس انسان کامل در حکمت اشراقی همان انسان فرهمند است که به خرّه کیانی دست یافته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تخیل هنری در حکمت اشراقی سهروردی

شیخ اشراق را نخستین نظریه پرداز عالم مثال در تمدن اسلامی می‌دانند. دیدگاه مهم او در حکمه الاشراق و دیگر آثارش در اثبات عالمی میان عالم انوار و جهان ماده به عنوان برزخ وسیط میان عالم حاضر و آخرت (یا همان عالم المثال و جهان قائم بالّذات صور و اشباح ما بین عالم ملکوت و جهان مادّی مشهود)، تأثیر مهم و بسزایی در بیان مراتب عالم در حکمت اسلامی گذاشت که تاثیر بر حضرات خمس ابن عربی از آن جمله است. در شرح ...

متن کامل

حکمت مشرقی ابن سینا و حکمت اشراقی سهروردی

 می‌دانیم که نسبت میان حکمت مشاء و حکمت اشراق، یکی از بحث‌های مهم فلسفۀ اسلامی است. بنابراین در این نوشتار ابتدا به تعریف دو حکمت مذکور پرداخته و سپس آثاری که حاوی حکمت مشرقی در میان تألیفات ابن سیناست و نیز توضیحاتی راجع به رساله‌های تمثیلی سهروردی آورده می‌شود. پس از آن یازده مورد از وجوه اشتراک این نوع تألیفات بیان می‌شود که از مهم‌ترین موارد میان این نوع آثار دو فیلسوف، می‌توان کاربرد زبان ...

متن کامل

جایگاه و نقش اسطوره‌ها در حکمت خسروانی؛ با تأکید بر حکمت اشراقی، شاهنامه و مرصاد العباد

حکمت خسروانی منشوری بی بدیل و میراثی عظیم از آموزه‌های ایران باستان است که گستره‌ای فراگیر از حکمت و فلسفه، شعر و ادبیات و حتی عرفان و تصوف را در یک قاب به نمایش می‌گذارد. این پژوهش بر آن است تا با مقایسه آرای سه اندیشمند بزرگ ایرانی فردوسی حکیم، شیخ اشراق و نجم الدین رازی به این پرسش بنیادین پاسخ دهد که اسطوره‌های جاودان حکمت خسروانی در اندیشه‌های شیخ اشراق،...

متن کامل

حکمت اشراقی به‌مثابه‌ی پارادایم: بررسی اطلاق انقلاب علمی به

پیشینه‌ی تاریخی همه‌ی مسائل فلسفی به یک شکل نیست و نمی‌توان با بیان واحد، آن‌ها را بررسی کرد، ولی می‌توان آن‌ها را در بسترهای مختلف مورد کاوش قرار داد و به نتایج جدیدی دست یافت. در این پژوهش قصد بر این است که مکتب فلسفی سهروردی، به‌صورت‌خاص، نقدهای او بر مکتب مشاء و ابداعات و نوآوری‌هایش، در بستری جدیدی موردبررسی قرار داده شود. در این تحقیق، نظریات وی در چارچوب ساختار انقلاب‌های علمی کوهن موردب...

متن کامل

بررسی نظام نوری در حکمت اشراقی

اشراق لحظه ای است که در آن نخستین سپیدۀ صبحگاهی خورشید پدیدار می شود و نور معرفت به پیدایی می گراید. از این رو حکمت اشراق نتیجۀ تجلّی انوار عقلی بر نفوس است و بنیان آن بر پایه نور و مباحث مربوط به آن است.اساس فلسفه اشراق بر پایه نور و مراتب آن است. شیخ اشراق اولین کسی است که با الهام گیری از ایرانیان باستان و حکماء یونان به پایه ریزی حکمتی بر پایه نور می پردازد. با اینکه شیخ اشراق سعی بسیاری در ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 15  شماره 33

صفحات  27- 46

تاریخ انتشار 2018-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023